Το “κακό το μάτι” ή μάτιασμα ή βασκανία είναι η πεποίθηση ότι ένας άνθρωπος μπορεί να επηρεάσει αρνητικά έναν άλλο με το βλέμμα (ή και ακούσια).
Σύμφωνα με αυτή την πεποίθηση ο ματιασμένος μπορεί να αρρωστήσει, να έχει αρνητική διάθεση, πονοκέφαλο, να του συμβαίνουν κακοτυχίες κ.α. Η εκκλησία δέχεται την ύπαρξη του “κακού ματιού” σαν έργο του διαβόλου ως αποτέλεσμα του φθόνου.
Για να αποτρέψουν το κακό το μάτι πολλοί προσφεύγουν σε φυλακτά με πιο διαδεδομένα το μάτι (συνήθως σε κολιέ ή βραχιόλι), μπλε χάντρα, σταυρός και το σκόρδο. Το σκόρδο σύμφωνα με την παράδοση πιστεύεται ότι φύλαγε από τα κακά πνεύματα, τα δαιμόνια και τους βρικόλακες. Αυτό πιθανόν προήλθε από τις θεραπευτικές ιδιότητες που έχει το σκόρδο για την καλή υγεία.
Φυσικό επόμενο του ματιάσματος είναι το… ξεμάτιασμα! Υπάρχουν πολλές τεχνικές ξεματιάσματος ανάλογα την περιοχή. Από τα πιο γνωστά είναι το ξεμάτιασμα με το λάδι στο νερό, “φτύσιμο” στον κόρφο ή στο χώμα, προσευχές που τελειώνουν στο “Ιησούς Χριστός Νικά και όλα τα κακά σκορπά” και άλλοι πολλοί τρόποι και προσευχές ξεματιάσματος αλλά δύσκολα κάποιος μεταδίδει αυτή την “γνώση”.